Polska Przychodnia Urologiczna: 51 Parnell Square West Dublin 1 (siedziba Empire Clinic), naprzeciwko szpitala Rotunda. WAŻNE: TEL DO REJESTRACJI: 087 904 3014 ! ZDROWIE JEST NAJWAŻNIEJSZE ! ZAPASZAMY !
Dla pacjenta

Krwiomocz

Krwiomocz to najważniejszy, budzący niepokój objaw pochodzący z dróg moczowych. Krwiomoczem nazywamy pojawianie się w moczu krwinek czerwonych  w ilości większej niż  norma. Norma ta, to stwierdzana w  badaniu ogólnym moczu, ilość do 3 erytrocytów ( krwinek czerwonych ) w polu widzenia. Z praktycznego   punktu widzenia oraz żeby podkreślić powagę objawu, jakim jest krwiomocz,  przyjmuje się  krwiomocz jako zjawisko  obecności w moczu domieszki krwi widocznej gołym okiem. Tak więc, widoczna, krwista zmiana zabarwienia moczu  stanowi podstawę rozpoznania krwiomoczu.

Wystąpienie krwiomoczu to zawsze bezwzględna konieczność konsultacji z lekarzem. Krwiomocz jest objawem łatwo dostrzegalnym, szybko zwraca więc uwagę chorego. Trzeba podkreślić jednak, że  często jest przez pacjentów lekceważony, szczególnie gdy ustępuje samoistnie i nie towarzyszą mu inne  objawy. Z tych samych powodów zdarza się, ze jest sporadycznie lekceważony także przez lekarzy.

Przyczyną krwiomoczu może być:

  • choroba układu moczowego: miąższu nerek, dróg odprowadzających mocz z nerek - układ wydalniczy nerek (kielichy i miedniczka nerkowa), moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczow
  • choroba narządów płciowych męskich - gruczoł krokowy (prostata), cewka moczowa,
  • choroba umiejscowiona poza układem moczowym - np. zaburzenia krzepnięcia krwi, niektóre leki, pewne choroby ogólnoustrojowe .

Istotnym elementem diagnostyki krwiomoczu jest określenie miejsca jego powstawania w układzie moczowo-płciowym. Krwiomocz tzw. internistyczny (to jest będący skutkiem schorzeń miąższu nerek, z wyjątkiem nowotworów) powstaje w wyniku przedostawania się krwinek czerwonych z kanalików nerkowych do dróg moczowych.

 Wśród chorób powodujących krwiomocz tzw. chirurgiczny (urologiczny), a więc będący przedmiotem zainteresowania urologii i leczony zazwyczaj chirurgicznie, wyróżniamy:

  • nowotwory układu moczowo-płciowego (najczęstsza przyczyna krwiomoczu)
  • kamicę dróg moczowych,
  • urazy układu moczowo-płciowego
  • stany zapalne dróg wyprowadzających mocz. Leczenie tych ostatnich polega na postępowaniu zachowawczym (nie-chirurgicznym).

Nowotwory narządów układu moczowego i układu narządów płciowych męskich zazwyczaj objawiają się krwiomoczem i bardzo często jest to początkowo jedyny objaw rozwijającego się guza nowotworowego. Krwiomoczowi w chorobie nowotworowej nie towarzyszą zazwyczaj dolegliwości bólowe, w moczu widoczna jest domieszka świeżej krwi oraz skrzepy. Trzeba dodać, że krwiomocz w przebiegu nowotworu może ustępować samoistnie i nie nawracać nawet miesiącami, zaś postęp choroby trwa. Jak wykazują statystyki, najczęstszym nowotworem układu moczowego jest nowotwór pęcherza moczowego.

W uproszczeniu wiec, na użytek praktyczny,  można sformułować twierdzenie:

BEZBÓLOWY KRWIOMOCZ ZE SKRZEPAMI = NOWOTWÓR UKLADU MOCZOWEGO
(głównie pęcherza moczowego)

Bezbólowy krwiomocz należy uważać za objaw nowotworu układu moczowego dopóty, dopóki badania diagnostyczne nie wykluczą jego istnienia; wtedy można szukać innej przyczyny. 

Kamica dróg moczowych może być również przyczyną krwiomoczu. Jeśli w przypadku kamicy wystąpi krwiomocz to stwierdza się jednolite, niezbyt intensywne zabarwienie moczu krwią, nie ma w nim skrzepów, zaś krwiomoczowi kamiczemu zazwyczaj towarzyszą dolegliwości bólowe, będące skutkiem obecności kamieni w drogach moczowych i/lub dołączającego się stanu zapalnego i zakażenia. Chory skarży się na bóle okolic nerkowych, często przenoszące się wzdłuż przebiegu moczowodu do okolicy pęcherza, jąder, spojenia łonowego, niekiedy mające charakter napadowy, ostry, przybierające postać tzw. kolki nerkowej. 

W przebiegu  stanów zapalnych oraz zakażeń narządów układu moczowego może również dojść do mniej lub bardziej nasilonego krwiomoczu. Zjawisku temu towarzyszą wówczas gorączka, często z dreszczami, bóle okolic nerkowych, pęcherza, cewki moczowej, zaburzenia w oddawaniu moczu - częstomocz, naglące parcia na mocz, bolesne oddawanie moczu. 

U dzieci i osób młodych najczęstszą przyczyną krwiomoczu są infekcje układu moczowego oraz kamica dróg moczowych. Począwszy od wieku średniego występuje i wzrasta zagrożenie chorobami nowotworowymi (rak nerki, rak pęcherza, rak prostaty) i te należy uwzględniać w pierwszym rzędzie przy poszukiwaniu przyczyn krwiomoczu. Powszechna choroba wśród populacji starzejących się mężczyzn jest łagodny rozrost gruczołu krokowego (gruczolak stercza), w przebiegu którego może również dojść do incydentów krwiomoczu. 

Poza wywiadem, czyli opisem przebiegu choroby, uzyskanym od chorego oraz badaniem chorego, zasadniczą rolę w diagnostyce krwiomoczu przypisuje się wynikom badań obrazowych układu moczowego. Najbardziej rozpowszechnionym, a więc i najbardziej dostępnym badaniem jest ultrasonografia, która powinna być badaniem "obowiązkowym" u osób po 40 roku życia. Badanie to bardzo często ujawnia guzy nowotworowe układu moczowego przebiegające bez żadnych objawów klinicznych. W przypadku krwiomoczu USG potrafi z dużą precyzją określić źródło krwawienia. Innymi użytecznymi badaniami są: zdjęcie RTG przeglądowe jamy brzusznej, mogące wykazać obecność kamieni w drogach moczowych, urografia, tomografia komputerowa, angiografia naczyń nerkowych. Niekiedy trzeba wykonać badania endoskopowe, takie jak np. wziernikowanie pęcherza czyli cystoskopia czy też wziernikowanie górnych dróg moczowych (ureterorenoskopia). 

Właściwy kierunek badań w diagnostyce krwiomoczu powinien nadać lekarz, do którego zgłosi się pacjent z tym niepokojącym objawem. Będzie to zazwyczaj urolog lub, wstępnie, lekarz GP.

Jak wynika z powyższych rozważań, krwiomocz jest objawem alarmowym, stanem którego nie wolno lekceważyć. Może on być konsekwencją schorzenia banalnego, o łagodnym przebiegu jak i oznaką poważnej choroby, często groźnej dla życia pacjenta.

DEV